نقد و بررسی کامل فیلم ماتریکس The Matrix:اگر اهل دیدن اکشن و تخیلی باشید، احتمالا فیلم ماتریکس را تماشا کرده و متوجه تفاوت آن با دیگر فیلم هایی که در این ژانر ساخته شده اند، شده اید. تا به حال تحلیل های زیادی درباره فیلم ماتریکس نوشته شده است، اما این بار می خواهیم آن را از منظر روانشناسی و فلسفه بررسی کنیم؛ بعدی که تا به الان از آن غفلت شده بود.
نقد و بررسی کامل فیلم ماتریکس The Matrix
ماتریکس دو نگاه بسیار پررنگ است و پاردایم فکری فیلم را می سازد؛ مسیحیت ناستیک و بودیسم. مسیحیت ناستیک شاخه ای عرفانی و باطن گرا از مسیحیت است که کتاب های مقدس خاص خود را داراست. مثلا انجیل هایی از توماس در این مکتب ارزش دینی دارد که در شاخه های دیگر مسیحی، به آن وقعی نمی نهند. اصطلاحا کتاب های این فرقه جزو کتاب های آپوکریفایی به شمار می روند.
در ناستیسیزم مسیحی، خالق اصلی جهان سوفیا نام دارد. او موجودات کامل زیادی را آفریده است. اما در بین مخلوقات وی، موجود ناقصی نیز وجود دارد. او یالدابائوث (Yaldabaoth) است. یالدابائوث به علت خلقت ناشیانۀ خود، وجودی ناقص دارد. یالدابائوث نیز چون ناقص بود خود را تنها خدای جهان دید و از سوفیا، خدای مؤنث اصلی که خالق یالدابائوث هم بود غافل شد. جالب توجه است که یالدابائوث، خالق انسان ها و زمین است و به عقیدۀ ناستیک ها، وی همان خدای عهد عتیق است! یعنی ادعای یگانگی خدای عهد عتیق را ناشی از نقص وی در فهم مخلوق بودن خودش می دانند.
البته یالدابائوث هنگام خلق انسان ها از روح سوفیا نیز درون آن ها دمید و باعث شد علی رغم مادی بودن انسان ها، وجودشان خدایی شود. دقت شود که کتاب های ناستیسیزم مسیحی، علاوه بر بخش هایی از متن که افتاده و الآن با متون ساختگی جای آن را پر می کنند، از تحریف نیز در امان نمانده است. لذا اعتقادات اسطوره ای و تخیلی زیادی در این آیین پیدا می شود.
در بین ناستیک ها، رستگاری در یافتن بینش صحیح و رسیدن به آگاهی (Gnosis) است. شخص ناکامل نیز کسی است که در غفلت زندگی کرده و نوعی خواب و رؤیا را تجربه می کند. همچنین یالدابائوث فرشتگانی را خلق کرده است که آر (Archon) نام دارند. این فرشتگان به هوشمندی انسان ها حسودی کرده و انسان ناستیک باید در سیر خود از این فرشتگان رد شوند.
تطبیق عقاید ناستیسیزم بر ماتریکس
در ادامه نقد فیلم ماتریکس باید گفت در ماتریکس، اقتباس های زیادی از مسیحیت ناستیک شده است. علاوه بر منجی بودن نئو که به آن خواهیم رسید، آرشیتکت خالق ماتریکس است. یعنی آرشیتکت خالق ماتریکس و ماشین ها خالق آرشیتکت و اساس ماتریکس هستند. دقیقا مثل یالدابائوث که خودش مخلوق بود اما در اسطورۀ مسیحیت ناستیک، زمین و انسان ها را آفرید.
همچنین اِیجنت ها در ماتریکس، شباهت زیادی به آر ها دارند؛ اِیجنت ها همچون آر ها در مقابل راه تمام کسانی که می خواهند از ماتریکس خارج شوند، قرار می گیرند. رقابت بین نئو و ایجنت اسمیت هم که کاملا بیانگر خصومت شخصی وی با نئو است، می تواند ریشه در همان حسادت آر ها به انسان داشته باشد.
شخصیت ایجنت اسمیت شباهت زیادی به شیطان دارد. وی در ابتدا سردستۀ محافظان ماتریکس و از فرشتگان آر است. اما در قسمت های بعدی، شاهد حضور اسمیت اما در قالب شخصی هرج و مرج طلب هستیم. اسمیت دیگر از محافظان نیست و به خاطر تنزیل درجه و مرگش می خواهد از نئو انتقام بگیرد. شبیه به ابلیس لعین که در نگاه خود، به دلیل انسان از بین فرشتگان رانده شد؛ هر چند واقعیت به عمل زشت و عدم تبعیت خودش باز می گردد و خباثت وی ربطی به انسان ها ندارد.
اصل و اساس ماتریکس نیز دقیقا بر اساس شعار ناستیک ها ایجاد شده است. از ابتدای فیلم که مورفیوس، ماتریکس را زندانی برای ذهن می خواند تا زمان نوزایی نئو، تمام دیالوگ ها بر این اساس است که عده ای در خواب غفلتِ ماتریکس بوده و باید از این خواب بیدار شوند. همچون مسیحیت ناستیک که هدف اصلی خود را بیداری و رسیدن به آگاهی (Gnosis) بیان می کند.
نقد سریال فرندز کامل جذاب Friends
نقد فیلم ماتریکس کامل چهار گانه
نقد و بررسی کامل فیلم ماتریکس The Matrix
فیلم های هالیوودی علیه شیعه و اسلام
ماتریکس ,فیلم ,انسان ,ناستیک ,یالدابائوث ,خالق ,فیلم ماتریکس ,مسیحیت ناستیک ,بررسی کامل ,کامل فیلم ,شباهت زیادی